Lokaal, Ecologisch en Fair (LEF)
Dagelijks duurzame gezonde voeding op je bord, geteeld met respect voor mens en milieu? Er zijn steeds meer mensen die dit graag willen, maar dikwijls weten zij niet hoe eraan te beginnen. Immers, in een doorsnee Belgische supermarkt vind je gemakkelijk meer dan 10.000 voedingsproducten!
- Hoe vind je je weg in die eindeloze mogelijkheden?
- Hoe ga je voluit voor duurzaam?
- Waarom kies je voor LEF: Lokaal, Ecologisch en Fair?
1) Waarom Lokaal?
De meeste boeren zijn in ons huidig consumptiesysteem noodgedwongen verplicht om hun lokale producten via een veiling te verkopen. Op de veiling wordt de prijs bepaald door de klanten. De grote supermarktketens zijn de grootste klanten, omdat 80 % van de consumenten hun voeding koopt in de supermarkt. Hun geboden prijs ligt heel laag, dikwijls onder de productieprijs.
Dat komt door de grote prijsdruk, veroorzaakt door het huidige sterk geïndustrialiseerd voedselsysteem, waarin het streven naar steeds grotere economische winsten centraal staat. Door de globalisering zorgt dit voor een wereldwijde “concurrentierace naar steeds lagere prijzen”. Het harde labeur van de landbouwers eerlijk vergoeden en hun kosten dekken komt daarbij veel te weinig aan de orde. Bovendien ondervinden onze producenten voortdurend de concurrentie van een enorm aanbod van goedkope buitenlandse producten die geproduceerd zijn in gebieden waar veel minder controle is op milieu en arbeidsomstandigheden.
Korte Keten-aankopen zijn lokale aankopen.
Bij Korte Keten koop je als consument rechtstreeks je producten aan bij de producent (zonder dure tussenschakels zoals de veiling of de supermarkt die steeds maar naar onhoudbare lagere prijzen vragen). Groenten, fruit, zuivel, vlees, enz. koop je dus rechtstreeks bij de boer: bvb. op een boerenmarkt, in de hoevewinkel, bij een gemeenschapsboerderij of een Korte Keten-online-bestelsysteem.
Korte keten steunt de lokale economie en bevordert zo ook de lokale gemeenschapswerking/ samenwerking
De basisprincipes van het Korte Keten-bedrijfsmodel kan je hier verder nalezen.
Waarom geeft het Korte Keten-systeem meer kansen tot duurzamere productie?
Helaas gaat de wereldwijde concurrentiestrijd naar lagere prijzen gepaard met een gebrek aan aandacht voor gezonde ecosystemen. Dit heeft heel wat schadelijke gevolgen voor ons leefmilieu (vervuiling, daling van de biodiversiteit, het bodemleven en het wateropslagvermogen, broeikasgassen, grondstofverspilling, enz).
Omdat de producent bij Korte Keten-verkoop eerlijkere prijzen kan bekomen, ervaart hij minder druk en heeft hij daardoor meer vrijheid om te kunnen kiezen voor duurzamere, gezondere productiesystemen. De kosten voor die kwaliteit kunnen nu immers wel gedekt worden.
Dus door lokaal te kopen
- geef je meer kansen aan rechtvaardige prijzen en aan duurzame productiesystemen.
- Je steunt bovendien de lokale economie.
- Je voorkomt ook onnodig transport (wat minder vervuiling en energieverbruik oplevert).
Dit alles komt zowel de producent, de consument, het milieu als de hele maatschappij ten goede
Supermarkten hebben toch ook een lokaal en bio aanbod?
Supermarkten verkopen inderdaad vaak producten met een “imago van Korte Keten”, of “bio” maar vaak zijn deze producten ook op de veiling gekocht aan een bodemprijs. “Echte” Korte Keten-producten zijn zeldzaam in de supermarkt, omdat supermarkten nu eenmaal voortdurend met hun lage prijzen proberen te concurreren. Dus goedkope bioproducten uit het buitenland, waar minder strenge regels zijn, krijgen voorrang op die van onze eigen producenten.
De consument wordt dus voortdurend verleid door de lage prijs en ook misleid i.v.m. zijn keuze. De lage supermarktprijzen dekken de milieukosten en sociale kosten niet. Deze kosten betaalt de consument wel op een “verdekte” manier via allerlei belastingen (voor de overheidskosten als er moet ingegrepen worden bij vervuilingen, tekorten of sociale problemen).
Toch zijn er hier en daar al wel lokale supermarkten (in franchise), waar de lokale zaakvoerder afspraken heeft met lokale boeren ivm het aanbod van hun producten. Dat is een zeer gunstige ontwikkeling. Alleen heb je er als consument weinig zicht op of die prijzen voor de boer daarbij Ok zijn. Bij Korte Keten-verkoop, kom je in rechtstreeks contact met de landbouwers, daarbij is er over de prijzen wel communicatie mogelijk.
2) Waarom Ecologisch?
Door als consument te kiezen voor ecologisch verantwoorde producten, veroorzaak je minder nadelige gevolgen op je leefomgeving.
Ecologische producenten maken bewuste keuzes die een gezond milieu en gezonde ecosystemen nastreven.
Producten met een biolabel zijn altijd gegarandeerd ecologisch.
Daarnaast zijn er producenten die veel agro-ecologische principes volgen, maar geen gecertificeerd biolabel hebben omwille van financiële, technische of administratieve redenen. Faire Gemeente wil hen ook bij LEF betrekken mits zij eerlijk en transparant communiceren over hun concrete “meer dan gangbare” ecologische keuzes.
3) Waarom Fair?
Fair geeft veel aandacht aan eerlijke prijsvoering, eerlijke handel en goede arbeidsomstandigheden.
Bij de lokale landbouwproducten kan het Korte Keten-systeem daar toe bijdragen.
Wanneer lokale landbouw geen optie is, denk dan aan Fair Trade producten.
Bij producten met een Fair Trade label is er een uitgewerkt controlesysteem waarbij voortdurend onderzocht wordt of de producten in veilige, gezonde werkomstandigheden worden geproduceerd én of de verkoopsprijzen leefbare inkomsten mogelijk maken voor de producent. De meeste Fair Trade gecertificeerde producten, zoals koffie, thee, cacao en bananen, kunnen niet in België of een buurland geproduceerd worden. Dus wanneer er geen lokale alternatieven zijn, kies dan voor Fair Trade!
Op voedingsproducten vind je intussen al duidelijke Fair Trade labels. Voor o.a. kledij, speelgoed en decoratie-artikelen vind je die labels niet vaak. Er zijn merken die claimen fair te werken, maar waarbij je moeilijk zicht kan krijgen hoe(veel) Fair ze zijn. Een website als bvb. keurmerkenwijzer.nl kan dan helpen om je vragen te beantwoorden.
Lokale Ecologische Faire (LEF) producten zullen dikwijls wat duurder zijn in aankoop. Maar ze dekken wel meer de werkelijke kosten. Zo komt er meer geld vrij om veel rechtvaardigere en milieubewustere keuzes te maken in de samenleving. Daarmee kopen we ons een aangenamere en leefbare omgeving, zowel op milieu als op sociaal vlak!
Een overzicht van Kontichse Korte Keten-mogelijkheden vind je hieronder.
Op de webpagina van de Zuidrand Streekvereniging kan je ook nog veel interessante informatie vinden over Korte Keten-producenten in onze streek.
LEF aanbod in Kontich en omgeving
Ieder jaar wordt de Korte Keten in de kijker gezet tijdens de Week van de Korte Keten. In 2024 zal die doorgaan van 18 tot 26 mei. In heel Vlaanderen kan je dan deelnemen aan allerlei leuke en inspirerende activiteiten. Meer informatie vind je op de website van de Week van de Korte Keten.
Ook op de website ‘Lekker van bij ons‘ of ‘Recht van bij de boer‘ vind je veel informatie over Korte Keten.
Meer actuele achtergrondinformatie over landbouw vind je onder andere hier.